In november 2019 hees de Linschoten-Vereeniging zwarte zeilen!
Op zaterdag 16 november 2019 werd in de Universiteitsbibliotheek in Leiden deel 118 in de reeks Werken voorgesteld: Ten exempel van anderen. De processen tegen opvarenden van de piratenschepen Trompeuse en Resolution in Suriname en op St. Thomas in 1684, bezorgd door Karwan Fatah-Black en Aart Ruijter.
De Trompeuse en Resolution waren de eerste piratenschepen van het gouden zeeroverstijdperk dat eindigde in de jaren 1720 met de iconische kapiteins als Edward Teach, Ann Bonny en Jack Rackham.
De reputatie van kapitein Jean Hamlin en zijn bemanning was eind zeventiende eeuw afschuwwekkend. Hoewel Hamlin zelf uit handen van de autoriteiten wist te blijven, gold dit niet voor een deel van de bemanningen van de Trompeuse en de Resolution. In Suriname en op het Deense St. Thomas werden verschillende groepen voor het gerecht gebracht.
De verzameling ondervragingen van bemanningsleden die in dit deel zijn opgenomen maken veel duidelijk over de achtergrond van de zeerovers, het leven aan boord van deze schepen en hoe deze piraten hun strategie en werkterrein bepaalden.
Geen van de verhoren, eisen en vonnissen van de in Suriname gevoerde processen tegen de zeerovers is ooit gepubliceerd. Details over deze processen zijn grotendeels onbekend gebleven doordat de belangrijkste archiefstukken over de reis eeuwenlang weggestopt zaten in het archief van de Sociëteit van Suriname (1683-1795), dat zich bevindt in het Nationaal Archief te Den Haag. Het was een plek waarvan niemand wist dat het een schat aan gegevens over deze zeerovers herbergde.
Het verslag van het proces dat op het Deense Maagdeneiland St. Thomas tegen de opvarenden van de Resolution gevoerd is, is terug te vinden in het archief van 'The West India and Guinea Company, Board of Directors, Files concerning West India' dat zich in Deense Rigsakivet bevindt en online te raadplegen is. Dit verslag is in het Nederlands, indertijd de voertaal in de Deense kolonie St. Thomas. Het verslag is opgetekend door de secretaris van de gouverneur van St. Thomas, Adolf Esmit. Ook dit verslag is waarschijnlijk nooit eerder gepubliceerd.
Zoals de bronnen in dit deel van de reeks Werken van de Linschoten-Vereeniging laten zien, lag de oorsprong van de Trompeuse nog in de wereld van de boekaniers in de Cariben, maar behoorde de roversgroep tegen het einde van hun reizen tot de nieuwe wereld van de piraten die hun werkterrein verplaatsten naar de Afrikaanse slavenkust, Zuid- en Noord-Amerika en op den duur zelfs voorbij de Atlantische Oceaan.
Programma
- 14.30 uur Ontvangst met koffie/thee op de tweede verdieping bij de Vossiuszaal/ Heinsiuszaal (per trap en lift bereikbaar).
- 15.00 uur Welkom door Prof. Dr. Michiel van Groesen, voorzitter van de Linschoten-Vereeniging.
- 15.15 uur Dr. Karwan Fatah-Black en Aart Ruijter MA, Ten exempel van anderen. De processen tegen opvarenden van de piratenschepen Trompeuse en Resolution in Suriname en op St. Thomas in 1684.
- 15.45 uur Drs. Martijn Storms, conservator kaarten en atlassen van de Universiteit Leiden: "Kaarten van het Caribisch gebied in de collectie van de Universiteit Leiden".
- 16.15 uur Presentatie van het eerste exemplaar van Ten exempel van anderen aan Prof. Dr. Rosemarijn Hoefte, hoogleraar Geschiedenis van Suriname na 1873 aan de Universiteit van Amsterdam (en werkzaam aan het KITLV).
- 16.30 uur Gelegenheid tot bezichtiging van enkele Caribische kaarten in de Heinsiuszaal. Aansluitend is er een aangeklede borrel in Grand Café Pakhuis, Doelensteeg 8, Leiden (op circa drie min. loopafstand van de Universiteitsbibliotheek).
- 18.00 uur Einde van de bijeenkomst.
Locatie en bereikbaarheid
Universiteitsbibliotheek Leiden
Witte Singel 27
2311 BG Leiden
Het gebouw van de Universiteitsbibliotheek ligt op ongeveer vijftien minuten loopafstand van station Leiden Centraal.
Openbaar vervoer: Neem vanaf de bushalte bij station Leiden Centraal buslijn 1 (richting Leiderdorp) of 3 (richting Station De Vink) en stap uit bij halte Paterstraat. De reistijd is ongeveer vijf minuten en de halte is praktisch voor de ingang van de Universiteitsbiblioheek Leiden.
Auto: U kunt parkeren op de Maliebaan of parkeerterrein Haagweg (op ongeveer 10 minuten loopafstand). Op beide locaties gaat het om betaald parkeren. Parkeerterrein Haagweg is bewaakt.
Documenten
- De uitnodiging