In 1998 besloot het toenmalige bestuur van de Linschoten-Vereeniging om ter gelegenheid van haar negentigjarig jubileum een penning in te stellen. Deze Linschoten-penning is bestemd voor een persoon, een groep personen of een organisatie die - in welke vorm dan ook - aan de doelstelling van de Vereeniging bijdraagt, dat wil zeggen de bevordering van de belangstelling voor en kennis omtrent het historisch reisverhaal. Dat kan dus zijn in de vorm van een tentoonstelling, een documentaire, een publicatie of een andere presentatievorm van culturele aard. In 2018 werd deze Linschoten-penning voor de veertiende maal uitgereikt.

Maar deze uitreiking is anders dan alle voorgaande keren. Normaliter wordt er een jury gevormd die het bestuur van de Linschoten-Vereeniging de naam van een geschikte laureaat voorstelt, en volgend jaar zal het toekennen van de penning opnieuw op de gebruikelijke wijze verlopen. Maar deze keer hoefde er geen jury aan te pas te komen – deze penning wordt eenmalig door het bestuur zelf toegekend. De reden daarvoor is dat deze toekenning eigenlijk heel vanzelfsprekend is, omdat we een persoon willen eren die een hele belangrijke positie in de geschiedenis van de Vereeniging inneemt, onze uitgever Pieter Schriks, die in 2017 op 52-jarige leeftijd is overleden.

Met Pieter Schriks heeft de Linschoten-Vereeniging meer dan 25 jaar lang een bijzonder fijne en productieve relatie gehad. Sinds 1985, na het faillissement van uitgeverij Martinus Nijhoff en een existentiële crisis waarin het bestuur zelfs overwoog de Vereeniging op te heffen vanwege een gebrek aan belangstelling voor historische reisverslagen, verschijnen de Werken van de Linschoten-Vereeniging bij de Walburg Pers.

In 1991 nam Pieter Schriks de leiding van de Walburg Pers over van zijn vader, en sindsdien is hij ‘onze’ huisuitgever geweest. Onder zijn bezielende leiding moderniseerde de uitgeverij snel, en de Linschoten-Vereeniging – inmiddels weer opgekrabbeld - heeft dat destijds ook gemerkt. Het archief van de Vereeniging laat zien hoe snel er een band van wederzijds vertrouwen tussen bestuur en uitgever ontstond. Op 28 januari 1991 liet de Walburg Pers aan de Vereeniging per brief formeel het volgende weten: “Per 1 januari [1991] hebben we op de uitgeverij versterking gekregen. Als contactpersoon voor u zal voortaan Pieter Schriks aanspreekbaar zijn. Voor eventuele vragen kunt u bij hem terecht”. Op de Algemene Ledenvergadering van 18 juni van dat jaar was Pieter Schriks voor de eerste keer persoonlijk aanwezig, zoals hij in de kwart eeuw daarna vaak persoonlijk aanwezig zou zijn bij jaarvergaderingen en, altijd, bij boekpresentaties zoals vandaag. De band tussen Pieter en de toenmalige secretaris van de Vereeniging Femme Gaastra was getuige de correspondentie meteen bijzonder hecht, en de toon van de brieven veranderde ook gelijk. In de eerste brief van Pieter die zich in het archief bevindt, van 18 juli 1991, sluit hij zijn bericht af met de woorden: “Heb je nog vragen, bel dan even” – een heel andere, veel informelere toon dan in de brieven daarvóór.

Die praktische, altijd constructieve houding is hoe wij als bestuur – en hetzelfde geldt voor vorige generaties bestuursleden – Pieter in de jaren daarna hebben leren kennen: hartelijk, betrouwbaar en professioneel, met als enige doel om een kwalitatief zo goed mogelijk product te leveren voor de leden van de Vereeniging. Bestuursleden van andere verenigingen vragen wel eens: “Hoe kan het toch dat de Linschoten-Vereeniging nog altijd zoveel leden heeft?”, en ons antwoord is altijd: “Omdat wij zulke mooie boeken maken”, en dan prezen wij ons in stilte gelukkig in de wetenschap dat we trots konden zijn op de voortdurend groeiende reeks omdat Pieter Schriks hiervoor garant stond. Samen met Pieter heeft het bestuur sinds 1991 maar liefst 27 delen kunnen uitgeven.

Pieter Schriks overleed op 26 november 2017. Hij was al lange tijd ziek, maar zijn overlijden kwam voor het bestuur toch als een schok, en we missen hem, en zullen hem blijven missen. Deel 117, dat zojuist is verschenen, is het eerste deel waaraan Pieter niet meer persoonlijk heeft kunnen bijdragen – maar hij zou trots zijn als hij wist hoe ook voor dit deel Boele Gerkes, en Sophie Duijts, en Winnie Urban, en al die andere medewerkers van zijn uitgeverij zich vol overgave hebben ingezet, met opnieuw een schitterend boek als resultaat. Het zijn boeken zoals deze die sinds 1 januari 1991 de belangstelling voor het historisch reisverhaal in Nederland hebben gevoed, en de kennis van reisverslagen, en maritieme geschiedenis in bredere zin, verder hebben vergroot. Pieter Schriks heeft hierin een cruciale rol gespeeld.

Met de toekenning van de Linschoten-penning 2018 wil het bestuur dan ook zijn dankbaarheid uitspreken voor de wijze waarop Pieter Schriks zich meer dan 25 jaar lang heeft ingezet voor de Reeks Werken van de Linschoten-Vereeniging, en spreekt het de hoop uit in de toekomst, samen met de Walburg Pers, met dezelfde zorg en geestdrift die Pieter heeft gekenmerkt, mooie boeken te kunnen blijven uitgeven.

Leiden, 25 augustus 2018;
Het bestuur van de Linschoten-Vereeniging